Hành Thổ không thịnh

 

      Quân trung từ mệnh tập - Nguyễn Trãi viết: 

      "Tôi nghe trời có bốn mùa, phải nhờ hành Thổ mới vượng; người có bốn đức, phải nhờ điều Tín để làm. Nếu hành Thổ không thịnh, điều Tín không có, thì đạo Trời tất hỏng, việc người tất hư. Cho nên Hoàng cực lấy Thổ ở giữa, dân linh lấy Tín làm thực, mà sau công việc của của Trời của Người mới được thỏa đáng".

      Nguyễn Trãi nói Trời có bốn mùa, tức là Xuân Hạ Thu Đông. Người có bốn đức là Hiếu Đễ Trung Tín. Còn về hành Thổ không chỉ là một trong ngũ hành Mộc Hỏa Thổ Kim Thủy, mà còn chứa đựng ý nghĩa của mối quan hệ Tam tài: trời - đất - người, đây là phương thức tư duy chỉnh thể trong Dịch, hòa đồng trời - đất - người thành một thể.

      Cho nên: "Nếu hành Thổ không thịnh, điều Tín không có, thì đạo trời tất hỏng, việc người tất hư" vậy.